Ενώ στην προσχολική ηλικία το παιδάκι συνήθως δε δίνει ιδιαίτερη σημασία με ποιον παίζει (αρκεί να παίζει), μετά τα επτά τα δεδομένα αλλάζουν. Η φιλία περνά σε δυαδικό επίπεδο και το παιδί επιλέγει συνήθως έναν «καλύτερο φίλο», για τον οποίο δείχνει σαφή προτίμηση.
Η ανάγκη του παιδιού να κάνει στενή παρέα με τον αγαπημένο του φίλο είναι υγιής, καθώς προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από τους γονείς. Όσο πιο καχύποπτοι είστε απέναντι στον φίλο του τόσο πιο καχύποπτο γίνεται το παιδί απέναντί σας.
Δεν είναι, όμως, μόνο το θέμα της αυτονόμησης. Σε αυτή τη δυαδική σχέση το παιδί ψάχνει να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες. Έχει ανάγκη να επικοινωνήσει με έναν συνομήλικο, να εμπιστευτεί και να κερδίσει εμπιστοσύνη αλλά και αποδοχή. Μέχρι τα εννιά οι αξίες όσον αφορά τους φίλους γίνονται ακόμα πιο σημαντικές και η σχέση με τον καλύτερό του φίλο ενισχύεται ακόμη περισσότερο.
Μέχρι 6 χρονών. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μέχρι τα 6 περίπου συνήθως παίζουν με οποιοδήποτε παιδάκι, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο του, χωρίς να έχουν ιδιαίτερες προτιμήσεις.
Μετά τα 6. Ξεκινά η πρώτη δυαδική σχέση. Το παιδί εκφράζει συγκεκριμένες προτιμήσεις και θέλει να κάνει στενή παρέα με έναν ή δύο φίλους.
Γύρω στα 12. Ο κύκλος φιλίας διευρύνεται. Αρχίζουν να σχηματίζονται ομάδες και οι πρώτες παρέες, οι οποίες συνήθως εξακολουθούν να είναι ομόφυλες.
Οδηγίες για τους γονείς
Μήπως υπερβάλλει; Ναι! Αλλά δεν πειράζει. Μην ξεχνάτε πως είναι απλώς μια φάση. Αν το παιδί σάς πει, για παράδειγμα, ότι δε θέλει να έρθει στο πάρτι γενεθλίων της ξαδέρφης του αν δεν έρθει μαζί κι ο φίλος του (που πιθανόν δεν είναι καλεσμένος), μη βιαστείτε να βάλετε τις φωνές. Εξετάστε αν μπορείτε να κάνετε τις ανάλογες ρυθμίσεις, για να πραγματοποιήσετε την επιθυμία του. Δεν είναι, εξάλλου, τόσο σπουδαίο ζήτημα όσο ίσως νομίζετε. Το παιδί, από την άλλη, θα το εκτιμήσει ιδιαίτερα.
Γενικά, όπου μπορείτε να αποφύγετε μια διαμάχη εξουσίας καλό είναι να το κάνετε, προτιμώντας να βάζετε όρια σε πιο σημαντικά θέματα, π.χ. να πείτε κατηγορηματικά «όχι» αν σας ζητήσει να δει μια τηλεοπτική σειρά με τον φίλο του ακατάλληλη για ανηλίκους. Αν δε συντρέχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους πρέπει να ανησυχείτε, καλό θα ήταν να κρατήσετε μια απόσταση. Αποφύγετε σε κάθε περίπτωση να επεμβαίνετε με δηλώσεις όπως «Δε θέλω να κάνεις παρέα με αυτό το παιδί» ή εκφράσεις όπως «Σε πρόδωσε» ή «Σε εκμεταλλεύεται». Συνήθως έχουν αντίθετο αποτέλεσμα, ενισχύοντας περισσότερο τον δεσμό μεταξύ των δύο παιδιών.
Δεν είναι τόσο παράλογο να θέλει το παιδί να είναι συνεχώς με τον φίλο του. Δε θα πρέπει όμως να νιώθει δυστυχισμένο όταν δεν είναι μαζί του. Εκεί σημασία παίζει ο δικός σας ρόλος. Είναι πολύ πιθανό η ουσιαστική επαφή με το παιδί να έχει χαθεί και να χρειάζεται να την ξανακερδίσετε. Με ποιον τρόπο; Δίνοντας σημασία στις ανάγκες του και φροντίζοντας να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί, με τρόπο που να το ευχαριστεί.
Για εσάς ποιοτικός χρόνος μπορεί να είναι να διαβάσετε μαζί ένα βιβλίο. Όμως για εκείνο μπορεί να είναι να παίξετε μπάλα στο γρασίδι. Γι’ αυτό χρειάζεται να προσαρμόσετε τον ρόλο σας, ενισχύοντας τη σχέση σας. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε:
1 Δεν μπορείτε να επιλέξετε τους φίλους του παιδιού, ειδικά όσο μεγαλώνει, γι’ αυτό πολύ απλά μην το κάνετε. Σεβαστείτε τις επιλογές του, παρακολουθώντας διακριτικά.
2 Μην επεμβαίνετε στους καβγάδες των παιδιών. Αφήστε το παιδί να λύσει μόνο του τις διαφορές του. Είναι μια δεξιότητα που το ωριμάζει και θα του είναι χρήσιμη όταν μεγαλώσει.
3 Μεταξύ 7 και 11 χρονών οι φιλίες περνούν διακυμάνσεις. Μπορεί να κάνει στενή παρέα με ένα παιδί και ξαφνικά η φιλία να τερματίσει. Δείξτε ενδιαφέρον και κατανόηση στα συναισθήματά του, αλλά αφήστε το να ξεπεράσει την απώλεια μόνο του.
4 Για να ενισχύσετε μια φιλία προτείνετε στα δύο παιδιά να ξεκινήσουν κάτι μαζί, π.χ. ένα σπορ, αντί απλώς να συναντιούνται για να παίζουν.
5 Να θυμάστε ότι στην τάξη η φιλία επηρεάζει τις επιδόσεις αρνητικά. Μη βιαστείτε να πάτε στο σχολείο ζητώντας να καθίσουν μαζί τα παιδιά, επειδή είναι κολλητοί φίλοι. Αν ο δάσκαλος τα χώρισε, έχει τους λόγους του.
6 Μην ανησυχείτε αν το παιδί σας κάνει παρέα με κάποιον αντίθετο χαρακτήρα. Απεναντίας, κάτι τέτοιο το ενθαρρύνει να αναπτύξει κι άλλες πλευρές του χαρακτήρα του.
7 Κάντε όλοι μαζί, ως οικογένεια, πράγματα που σας συναρπάζουν. Είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στο παιδί ότι οικογένεια δε σημαίνει μόνο τρώμε μαζί στο τραπέζι ή βγαίνουμε για ψώνια.
8 Οργανώστε μικρά πάρτι των πέντε. Σεβαστείτε ότι μπορεί να έχει έναν αγαπημένο φίλο, αλλά βοηθήστε το να ξεχωρίσει από την ομάδα των συμμαθητών ή συνομηλίκων και κάποια άλλα παιδιά που συμπαθεί. Καλέστε τα στο σπίτι για παιχνίδι ή κάντε μικρά πάρτι με έξυπνο θέμα, π.χ. πιτζάμα πάρτι.
9 Προτρέψτε το να συμμετάσχει σε ομαδικά σπορ ή ομάδες χορού, τέχνης, θεατρικού παιχνιδιού, πράγμα που εξασφαλίζει επαφή με συνομήλικα παιδιά, με τα οποία μπορεί να αναπτύξει ακόμα και φιλία.
Τα σωστά μηνύματα
Είναι σημαντικό, όταν αισθάνεται μπερδεμένο σε ό,τι αφορά τη φιλία, την οικογένεια ή τον εαυτό του, να του περνάτε σωστά μηνύματα. Θα πρέπει δηλαδή να καταλάβει ότι:
- Επειδή είναι πολύ καλός φίλος με κάποιο παιδί, δε σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνεί σε όλα μαζί του, αλλά ότι μπορεί να έχει διαφορετική άποψη.
- Η φιλία δεν μπορεί να αλλάξει κάποιους βασικούς κανόνες της οικογένειας (αν και γίνονται αναπροσαρμογές) και ότι κάθε οικογένεια μπορεί να έχει το δικό της κατεστημένο.
- Δε χρειάζεται να αλλάξει για να είναι αφοσιωμένος φίλος, αλλά να είναι ο εαυτός του.
Οι χειριστικοί φίλοι
Κάποια παιδιά μπορεί να είναι πιο εξαρτημένα από τον φίλο τους απ’ όσο θα ’πρεπε. Μπορεί να αισθάνονται μοναξιά, ανία ή ακόμη και ανασφάλεια χωρίς τον καλύτερό τους φίλο στο πλάι. Σε αυτήν την κατηγορία μπορεί να ανήκουν (χωρίς να είναι πάντα απόλυτο):
- Μοναχοπαίδια
- Μικρόσωμα παιδιά
- Ντροπαλά ή εσωστρεφή παιδιά
- Παιδιά με χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Παιδιά με χαμηλό προφίλ
Η βασική παγίδα σε αυτή την περίπτωση είναι οι χειριστικοί φίλοι. Τα παιδιά έχουν την τάση να είναι χειριστικά όταν ξέρουν πως κάποιος είναι σε θέση αδυναμίας. Ο φίλος σε αυτή την περίπτωση μπορεί να γίνει πιεστικός, περιορίζοντας την προσωπικότητα του παιδιού.
Συνήθως τα χειριστικά παιδιά έχουν την τάση
- να υιοθετούν τον ρόλο του αρχηγού στις παρέες ή να φτιάχνουν κλίκες,
- να θυμώνουν εύκολα και να δυσκολεύονται να δεχτούν το «όχι» σαν απάντηση,
- να καταφεύγουν πολύ συχνά στον εκβιασμό («Δε θα έρθω σπίτι σου αν εσύ δεν...).
Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση όμως δεν υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε. Φροντίστε κυρίως να ενισχύσετε την προσωπικότητα του παιδιού αντί να προσπαθήσετε να το απομακρύνετε από τον φίλο, από τον οποίο φαίνεται να έχει εξάρτηση. Θυμηθείτε ότι ο κόσμος είναι γεμάτος χειριστικούς φίλους και απλώς χρειάζεται να μάθουμε πώς να τους αντιμετωπίζουμε.
Φίλοι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου