18 Αυγ 2022

Η τοξική θετικότητα

Της Ελεάννας Βλαστού
Συγγραφέας, ζει στο Λονδίνο

  • Να είσαι θετικός.
  • Η ζωή σού δίνει ό,τι μπορείς να χειριστείς.
  • Απλώς χαμογέλα.
  • Θα μπορούσε να είναι χειρότερα.
  • Όλα συμβαίνουν για κάποιον λόγο.
  • Μην τα παρατάς.
  • Διώξε όλη την αρνητικότητα από τη ζωή σου.

Ζούμε στην εποχή της βλακώδους θετικότητας. Οι παραπάνω κοινοτοπίες ξεπετάγονται παντού: σε φλιτζάνια, σε μαγνήτες για το ψυγείο, αφισοκολλημένες στους τοίχους των σχολείων, στο μετρό, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φυσικά (ως πρωτεργάτες της αβάθειας).

Εικάζω ότι τα συνθήματα εισήχθησαν στην Ευρώπη από την Αμερική, όπου το χαμόγελο και ο οπτιμισμός είναι η γρήγορη λύση των προβλημάτων για την κοινωνία που χωρίζει τους πολίτες της σε νικητές και ηττημένους. Απλά πράγματα.

Τα παραπάνω με απασχολούν όμως γιατί είναι οι απαντήσεις που λαμβάνουν συχνά τα παιδιά σε ό,τι αρνητικό αντιμετωπίζουν. Οι εκφράσεις αυτές απλώς κλείνουν το κανάλι επικοινωνίας. Εάν εκδιώξουμε αρνητικές καταστάσεις και αρνητικά πρόσωπα από τη ζωή μας (την πλειονότητα δηλαδή), περιχαρακώνοντας και βολεύοντας τον εαυτό μας στη θετικότητα, εμποδίζουμε τη δική μας ανάπτυξη.

Πάντα θα μπορούσε να είναι χειρότερα, θα μπορούσε όμως να είναι και καλύτερα. Συχνά είναι θαρραλέο να τα παρατάς, ίσως το να φύγεις σβέλτα από την κακοτοπιά είναι η ενδεδειγμένη λύση. Τα αρνητικά θα συμβούν, η στενοχώρια παραμονεύει, η θλίψη καραδοκεί, κανένα χαμόγελο δε θα τα απομακρύνει.


Το να υποφέρουμε, επίσης, είναι μέρος της ανθρώπινης κατάστασης. Δεν πρόκειται περί παρέκκλισης ούτε περί αντικανονικότητας. Η ζωή έχει άπειρο δράμα, αβάσταχτο πόνο, τερατώδεις απώλειες, μοιραίες στροφές. Αλλά αυτά τα αφήνω στους ειδικούς.

Έχει και τακτικές μικρές απογοητεύσεις, τις οποίες θεωρώ εξαιρετικά χρήσιμες, γιατί μας υποδεικνύουν με τακτ πώς να μένουμε σταθεροί ελέγχοντας την ισορροπία μας. Το μάθημα θα έπρεπε να είναι η ανθεκτικότητα (για να αντιπαρέλθουμε) και ο μηχανισμός (για να αντεπεξέλθουμε).

Δεν είμαι εναντίον της θετικότητας. Η υγιής αισιοδοξία αφήνει χώρο στον ρεαλισμό και ένα παράθυρο ανοιχτό στην ελπίδα. Η τοξική απλώς καταπιέζει την πραγματικότητα και αρνείται τα συναισθήματα.

Θεωρώ τις αναποδιές μεταμφιεσμένα προσχήματα για ενδοσκόπηση. Η στενοχώρια, η κατάπληξη, η θλίψη, ο θυμός, ο φόβος, ήτοι τα αρνητικά συναισθήματα, παρέχουν συχνά πολύ μεγάλες ευκαιρίες αν δε μας παραλύσουν ή αν δεν τα μασκαρέψουμε.

Θυμάμαι μια δύσκολη περίοδο που κράτησε κάποιες εβδομάδες. Έμπαινα στο μετρό κάνοντας καθημερινά την ίδια διαδρομή, μια μετάβαση υριολεκτικά και συμβολικά υποχθόνια. Έπεφτα πάνω σε μια διαφήμιση, το προϊόν μου διαφεύγει, αλλά θυμάμαι καλά το «όλα συμβαίνουν για κάποιον λόγο». Κατέληξα στο ότι δε συμβαίνουν για κανέναν λόγο, απλώς συμβαίνουν, λέγεται ζωή, συμβαίνουν σε όλους μας, γιατί όχι και σε μένα.

Οι ιστορίες της οδύνης μας είναι η βάση της ύπαρξής μας και μας περιγράφουν ενδελεχώς, εξίσου καλά ή ίσως και καλύτερα από τις τέρψεις και τις επιτυχίες που φέρνουν χαρά και ενθουσιασμό. Και οι δύο καταστάσεις σχηματοποιούν τη ζωή μας.

Τις στενοχώριες μας πρέπει να τις έχουμε από κοντά, για να μας θυμίζουν τα λάθος πατήματα, υποδεικνύοντας νέα άγνωστα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν.

Ψυχική υγεία

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα