22 Σεπ 2010

Γονείς που είναι «αρκετά καλοί»

Της Αποστολίας Ντέκοβα
Κλινική ψυχολόγος

Η πιο σημαντική σχέση στη ζωή του παιδιού είναι με τους γονείς του. Αυτή η σχέση δομείται από την παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από πληθώρα θετικών και αρνητικών συναισθημάτων: θυμό, αγανάκτηση, φόβο αλλά και αποδοχή, καρτερικότητα, εμπιστοσύνη.

Οι γονείς, όταν βιώνουν αρνητικά συναισθήματα για το παιδί τους, νιώθουν ενοχές και κατηγορούν τον εαυτό τους ότι «δεν είναι καλοί». Για τους περισσότερους το ιδανικό θα ήταν να μη θυμώνουν, να μη μιλούν άσχημα, να μη χάνουν την ψυχραιμία τους και να έχουν πάντοτε υπομονή. Όμως αυτό το πρότυπο είναι αρκετά ουτοπικό και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Άλλωστε, αν υπήρχαν ιδανικοί γονείς, η ζωή του παιδιού θα δυσκόλευε ιδιαίτερα, διότι δε θα μπορούσε να δημιουργήσει σχέσεις αντάξιες της σχέσης με τους γονείς του, με αποτέλεσμα να απογοητεύεται και να αισθάνεται κατώτερο σε σχέση με εκείνους.

Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς, υπάρχουν όμως οι «αρκετά καλοί γονείς».

Τα χαρακτηριστικά τους

1 Είναι κοντά στο παιδί, το αφουγκράζονται, θυμώνουν ενδεχομένως μαζί του, όμως έπειτα έχουν το ψυχικό σθένος να αναγνωρίσουν τα λάθη, τις αδυναμίες και τους άσχημους χειρισμούς τους.

2 Έχουν καλή επικοινωνία με το παιδί, όχι μόνο λεκτική αλλά και εξωλεκτική. Είναι ιδιαίτερα εκφραστικοί, του χαμογελούν, το χαϊδεύουν, το αγκαλιάζουν, του μιλούν γλυκά και τρυφερά και μοιράζονται δημιουργικό χρόνο μαζί του.

3 Επαινούν και ενθαρρύνουν το παιδί σε κάθε προσπάθειά του, αποφεύγοντας την ειρωνεία, τους χλευασμούς, τις ύβρεις και τη σωματική τιμωρία. Μπορούν να κατανοούν τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις κλίσεις του, χωρίς να τις υποτιμούν ή να τις υπερτιμούν.

4 Έχουν γεμάτη προσωπική ζωή και δεν περιμένουν από το παιδί να καλύψει οποιοδήποτε τυχόν κενό τους. Δε θυσιάζουν την προσωπική ή την επαγγελματική τους ζωή στον βωμό της δήθεν αγάπης για το παιδί, ούτε αναμένουν ότι μεγαλώνοντας θα τους ανταποδώσει τη φροντίδα που του πρόσφεραν εκείνοι.

5 Δεν προβάλλουν στο παιδί τα δικά τους απραγματοποίητα όνειρα. Κάποτε οι γονείς, συνειδητά ή ασυνείδητα, μεταβιβάζουν ως κληρονομιά τις δικές τους επιθυμίες, που συχνά γίνονται εντολή «να περπατήσουν τα δικά τους μονοπάτια», ελπίζοντας να διαψεύσουν τις δικές τους αποτυχίες. Κανένας, ωστόσο, δεν μπορεί να ζήσει τη ζωή του άλλου: κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα και πρέπει να χαράξει τον δικό του δρόμο —με τις αποτυχίες του και τις επιτυχίες του.

6 Σέβονται την ατομικότητα του παιδιού και οι απαιτήσεις που έχουν είναι ανάλογες με τον βαθμό της ωριμότητας, των συναισθηματικών και των γνωστικών του ικανοτήτων. Εμπιστεύονται το παιδί και τις επιλογές του, ώστε κι εκείνο με τη σειρά του να αποκτήσει εμπιστοσύνη και σεβασμό στον εαυτό του.

7 Βοηθούν το παιδί να αναπτύξει αίσθηση υπευθυνότητας για τις πράξεις του. Το διδάσκουν να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της ζωής ως προκλήσεις και όχι ως καταστροφές. Το μαθαίνουν να αντιμετωπίζει μόνο του τις δυσκολίες που θα συναντήσει και να προσπαθεί να βρει κάποια λύση χωρίς τη δική τους στήριξη (εκτός κι αν το ίδιο το παιδί κρίνει ότι η βοήθειά τους είναι απαραίτητη). Έτσι το βοηθούν να ανεξαρτητοποιηθεί.

Γονείς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα