Συνέντευξη με την Ελένη Λαζαράτου
Επίκουρη καθηγήτρια παιδοψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
— Τι ρόλο παίζει το παιχνίδι στη ζωή ενός παιδιού;
— Το παιχνίδι είναι ευχαρίστηση, είναι δημιουργικότητα, στηρίζεται στη φαντασία και είναι απαραίτητο για την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας. Το να παίζεις είναι μια εμπειρία παραγωγική, το να παίζεις σημαίνει να συγκεντρώνεις τα στοιχεία από τον εξωτερικό κόσμο και να τα θέτεις στην υπηρεσία του εσωτερικού σου κόσμου. Το παιδί πρέπει να τα χρησιμοποιεί, να τα συνδέει, να τα επενδύει με έναν τέτοιο τρόπο που να παίρνει ευχαρίστηση, και αυτό είναι κάτι δομικό για την προσωπικότητά του.
— Μπορεί ένα παιχνίδι να... απειλήσει την ψυχή ενός παιδιού; Τι πρέπει να προσέχει κάποιος πριν αγοράσει ένα παιχνίδι;
— Τα παιχνίδια που απορροφούν όλη την ψυχική ενέργεια ενός παιδιού είναι επικίνδυνα. Όταν, δηλαδή, δε μένει στο παιδί χώρος για κάτι άλλο. Αυτά είναι παιχνίδια που μπορεί να γίνουν επαναληπτικά και καταναγκαστικά. Για παράδειγμα, ένα επιθετικό παιχνίδι βεβαίως επιτρέπεται, γιατί το παιδί κάνει αποφόρτιση ορισμένων φυσικών αναγκών (π.χ. κινητικότητα), αλλά κάνει κακό όταν παίζει μόνο μ’ αυτό και όλη του η ενέργεια απορροφάται από αυτό.
Όταν διαλέγει κάποιος ένα παιχνίδι θα πρέπει να σκεφτεί την ηλικία και το νοητικό επίπεδο του παιδιού για το οποίο προορίζεται. Καλό είναι ένα παιχνίδι με το οποίο το παιδί παίζει πραγματικά, χτίζει, ταιριάζει, δημιουργεί, φτιάχνει κάτι με ένα υλικό καλής ποιότητας και με ευχάριστα χρώματα. Καλό είναι ένα παιχνίδι που του κεντρίζει το ενδιαφέρον και το παιδί φτάνει στο τέλος, δεν το παρατάει στη μέση. Ένα παιχνίδι που το παιδί καταλαβαίνει τη χρησιμότητά του και το προσέχει.
Το παιχνίδι για μας τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας είναι τρόπος έκφρασης της ψυχικής λειτουργίας ενός παιδιού, μέσα από τον οποίο μπορούμε να δούμε τις ψυχικές συγκρούσεις του, την επιθετικότητα, τη ζήλια, τα αισθήματα ενοχής, τις διεκδικήσεις του. Μπορούμε έτσι να πούμε ότι υπάρχει μια συμβολική σημασία του παιχνιδιού που αποκαλύπτει τις εσωτερικές συγκρούσεις του παιδιού. Κι αυτό γίνεται με μια προσεκτική παρατήρηση του περιεχομένου του παιχνιδιού, του τρόπου με τον οποίο παίζει το παιδί και των συναισθημάτων με τα οποία το συνοδεύει.
— Τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις τα ομαδικά παιχνίδια έχουν δώσει τη θέση τους στα ατομικά-μοναχικά. Τι επιπτώσεις έχει αυτό;
— Χάνεται το να μοιράζεσαι την ευχαρίστηση με τους άλλους, όπως και ένα κομμάτι εκμάθησης και μίμησης, καθώς μαθαίνεις από τον άλλο όταν μιμείσαι κάτι. Χάνεται, επίσης, το αίσθημα τού να ανήκεις σε μια ομάδα, που είναι πολύ βασικό, διότι το να ανήκεις σημαίνει ότι αποδέχεσαι κάποιους κανόνες για να είσαι σε αυτή την ομάδα. Κανόνες που οργανώνουν τις σχέσεις μέσα στην ομάδα και αναδεικνύουν τους ρόλους.
— Λένε πως η υπερβολική προσφορά παιχνιδιών στα παιδιά τούς στερεί την πραγματική ευχαρίστηση.
— Η υπερβολική προσφορά σταματάει την επιθυμία. Το πιο ωραίο είναι να επιθυμείς κάτι, να ζήσεις με την επιθυμία για κάποιο διάστημα και μετά να έρθει η εκπλήρωση. Το να περιμένεις τον Άγιο Βασίλη είναι το να περιμένεις να εκπληρωθεί η επιθυμία σου. Αυτό είναι το πιο σημαντικό: η αναμονή. Όταν το παιδί έχει ό,τι θέλει αμέσως, την άλλη στιγμή το παρατάει, δεν αντιπροσωπεύει κάτι γι’ αυτό.
Παιχνίδι
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (20.12.2005) / Χριστίνα Παπασταθοπούλου, Μαρία Δέδε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου