Της Λίζας Βάρβογλη
Ψυχολόγος, συγγραφέας
Οι καταπληκτικοί γονείς κάνουν καταπληκτικά πράγματα. Και δεν εννοώ περίπλοκα, δύσκολα ή κάτι τέτοιο, αλλά πράγματα που έχουν καταπληκτική επίδραση στα παιδιά τους:
1. Τονώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού
Τι πιο καταπληκτικό πράγμα για ένα παιδί από το να ακούσει τον γονιό του να του λέει «πιστεύω σε εσένα!». Θα μου πείτε «σιγά το πράγμα»; Δοκιμάστε να το πείτε στο παιδί σας, και να το εννοείτε, και θα δείτε το χαμόγελό του, τη σιγουριά στον εαυτό του και τη διαφορά στη συμπεριφορά του. Αν το κάνετε κάθε μέρα, το παιδί σας θα γίνεται όλο και καλύτερο.
2. Καθοδηγούν, ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν
Δεν πιέζουν διαρκώς το παιδί. Όλοι οι γονείς επιθυμούν να δουν το παιδί τους καλό μαθητή, επιτυχημένο στη ζωή του, αλλά δε χρησιμοποιούν όλοι τη σωστή μέθοδο. Συχνά πολλοί γονείς που έχουν κουραστεί να παρακαλάνε το παιδί τους να διαβάσει καταφεύγουν σε απειλές, τιμωρίες ή δωροδοκίες. Οι τακτικές αυτές μπορεί να έχουν κάποιο αποτέλεσμα, στο τέλος όμως παύουν να έχουν ισχύ και να λειτουργούν και το παιδί απλώς δε μαθαίνει να διαβάζει ή να κάνει αυτό που πρέπει και, βέβαια, δε μαθαίνει να νιώθει καλά για τον εαυτό του.
3. Επιτρέπουν στο παιδί να έχει κάποιον έλεγχο στη ζωή του και μια δόση ανεξαρτησίας
Οι καταπληκτικοί γονείς επιβλέπουν τις εργασίες για το σπίτι (αλλά δεν τις κάνουν οι ίδιοι), επιτρέπουν στο παιδί να διαλέξει τους φίλους του, το αφήνουν να κάνει μια δραστηριότητα που αγαπάει και του δίνουν επιλογές. Φυσικά δεν είναι πάντα εύκολο να βρει κανείς τη χρυσή τομή ανάμεσα στο «βοηθώ» και στο «αφήνω το παιδί ανεξάρτητο». Πάντα υπάρχουν παράγοντες που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη, όμως, σε γενικές γραμμές, η ιδέα είναι να βοηθά και να παρεμβαίνει ο γονιός τόσο όσο χρειάζεται για να διδάξει στο παιδί να κάνει κάποιο πράγμα μόνο του.
4. Διδάσκουν στο παιδί με τις πράξεις και τη συμπεριφορά τους, όχι με τα λόγια τους
Οι καταπληκτικοί γονείς ξέρουν ότι αν θέλουν το παιδί τους να μη χτυπάει το μικρό του αδερφάκι, δε θα πρέπει οι ίδιοι να το χτυπούν για τιμωρία. Αν θέλουν το παιδί τους να είναι ευγενικό, δεν αρκεί να του υπενθυμίζουν να λέει «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», θα πρέπει οι ίδιοι να είναι ευγενικοί με τους ανθρώπους γύρω τους. Η συμπεριφορά του γονιού έχει μεγαλύτερη δύναμη στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς του παιδιού απ’ ό,τι τα λόγια του.
5. Σέβονται το παιδί και του φέρονται καλά
Αυτό σημαίνει ότι δε μειώνουν, δεν ακυρώνουν, δεν υποβιβάζουν ούτε κοροϊδεύουν ή φέρονται με κακό τρόπο στο παιδί. Ωστόσο, αν ο γονιός νευριάσει και βάλει τις φωνές, θα πρέπει να θυμηθεί ότι αυτό είναι ανθρώπινο και να εξηγήσει στο παιδί πως η δική του συμπεριφορά τον επηρέασε και τον έκανε να βάλει τις φωνές και ότι στο τέλος έγινε αυτό που έπρεπε. Ο γονιός που σέβεται το παιδί θα πρέπει να του πει: «Δεν είναι καλύτερα να συνεννοούμαστε με λόγια και να γίνονται αυτά που πρέπει με ωραίο και ήρεμο τρόπο, χωρίς φωνές; Ας συνεργαστούμε για να το καταφέρουμε!».
6. Δείχνουν την αγάπη τους στο παιδί καθημερινά
Κανένα παιδί δεν το έβλαψε η πολλή αγάπη. Η έλλειψη ορίων βλάπτει και η υπερπροστασία. Οι καταπληκτικοί γονείς θυμούνται να λένε στο παιδί τους «σε αγαπώ», να το αγκαλιάζουν, να το φιλάνε ή να του δείχνουν με διάφορους μικρούς τρόπους ότι το νοιάζονται και το αγαπάνε.
7. Ξέρουν πότε πρέπει να πουν συγνώμη
Ακόμα και οι γονείς μπορεί να κάνουν λάθος, να παρασυρθούν από τα νεύρα τους, να ξεφύγουν σε κάτι. Μην το κουκουλώσετε, μην παραστήσετε ότι δε συνέβη. Ζητήστε από το παιδί συγγνώμη. Με αυτό τον τρόπο του δείχνετε ότι το σέβεστε, ότι αναλαμβάνετε την ευθύνη των πράξεών σας, αλλά γίνεστε και πρότυπο σωστής συμπεριφοράς, για να την υιοθετήσει και το ίδιο σε ανάλογες περιπτώσεις.
8. Βάζουν όρια
Οι καταπληκτικοί γονείς ξέρουν να βάζουν όρια. Να θυμάστε ότι άλλο πράγμα η τιμωρία, άλλο η οριοθέτηση. Τα όρια πάνε χέρι χέρι με την τάξη και την πειθαρχία, ιδιότητες που χρειάζεται το παιδί σε όλη του τη ζωή για να πετύχει. Για να γίνει κάποιος πετυχημένος καλλιτέχνης, επιστήμονας, ηθοποιός, αθλητής ή οτιδήποτε επιλέξει στη ζωή του, θα πρέπει να μάθει να βάζει όρια, να πειθαρχεί και να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει. Δεν υπάρχει καλύτερη ηλικία για να μάθει κανείς αυτά τα πράγματα από την παιδική ηλικία. Βάζοντας όρια, εξάλλου, τα παιδιά δε γίνονται κακομαθημένα, μαθαίνουν να αισθάνονται χαρά και ευγνωμοσύνη, έχουν φίλους, έχουν καλύτερους τρόπους και γίνονται πιο ευτυχισμένοι ενήλικες.
9. Γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του παιδιού
Οι καταπληκτικοί γονείς ξέρουν ότι το σημαντικό είναι να δώσουν προσοχή στις ανάγκες του παιδιού τους και όχι στο τι θέλουν οι ίδιοι για το παιδί. Μπορεί ο γονιός να επιθυμεί το παιδί του να είναι το πιο κοινωνικό στην τάξη (όπως ήταν ο ίδιος μικρός), αλλά το παιδί μπορεί να είναι δειλό και κλειστό. Σε αυτή την περίπτωση ο γονιός βλέπει ποια είναι η ανάγκη του παιδιού και πορεύεται σε αυτή την κατεύθυνση. Εδώ όμως ισχύει αυτό που έγραψα παραπάνω για την ενθάρρυνση και την υποστήριξη: ο γονιός βοηθάει το παιδί να βγει από το καβούκι του, να κάνει ένα βήμα παραπάνω, να δοκιμάσει κάτι το οποίο φοβάται.
10. Γνωρίζουν τους φίλους, τις δραστηριότητες, τα ενδιαφέροντα, τις επιθυμίες και τα άγχη του παιδιού
Με λίγα λόγια, οι καταπληκτικοί γονείς ξέρουν τι γίνεται στην κοινωνική και συναισθηματική ζωή του παιδιού τους και δεν περιμένουν να ενημερωθούν τυχαία από δασκάλους ή άλλους γονείς. Ήδη από τις μικρές ηλικίες καλό είναι να γνωρίζουν τους φίλους του παιδιού και τις οικογένειές τους, κάτι που είναι ακόμα πιο σημαντικό καθώς το παιδί μπαίνει στην εφηβεία.
11. Διδάσκουν στο παιδί τη χαρά της ζωής, ευγένεια, σεβασμό, ευγνωμοσύνη, κατανόηση για τους άλλους
Πέρα από το να είναι καλός μαθητής ή καλή μαθήτρια, ένα παιδί χρειάζεται και άλλες ιδιότητες που θα καθορίσουν την ποιότητα της ζωής του καθώς μεγαλώνει. Φυσικά χρειάζονται οι καλοί βαθμοί, τα πτυχία, τα μετάλλια, οι διακρίσεις, όμως χρειάζεται και ο καλός και πλούσιος κόσμος για να είναι το παιδί ευτυχισμένο και να γίνει ένας ισορροπημένος και ευτυχισμένος ενήλικας.
12. Αφιερώνουν χρόνο στο παιδί
Οι καταπληκτικοί γονείς, όσο πολυάσχολοι και αν είναι, αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στο παιδί τους: χρόνο για αγκαλιές, φιλιά, «πάλη» και γαργαλητό, φαγητό στο ίδιο τραπέζι, συζήτηση, παιχνίδι, ταινία, οτιδήποτε, όσο λίγη ώρα και αν κρατάει. Περνώντας χρόνο μαζί, εντείνεται ο συναισθηματικός δεσμός γονιού-παιδιού και αυτό είναι σημαντικό για την ψυχική υγεία του παιδιού είτε σήμερα που είναι μικρό είτε αύριο που θα είναι έφηβος και μεθαύριο ενήλικας.
13. Καλή επικοινωνία
Οι καταπληκτικοί γονείς έχουν καλή επικοινωνία με το παιδί τους. Θυμούνται να το ρωτήσουν κάθε μέρα πώς πέρασε στο σχολείο, τι έκανε, με ποιον έπαιξε, πώς πήγε σε κάποιο δύσκολο μάθημα, τι ωραίο έγινε. Δεν αφήνουν την ερώτηση στο γενικό και αόριστο «πώς πήγε το σχολείο σήμερα;», που θα φέρει την αναπόφευκτη μονολεκτική απάντηση «καλά». Οι καταπληκτικοί γονείς ξέρουν να κάθονται ήρεμα, χωρίς να ασχολούνται με το τηλέφωνο, το τάμπλετ ή τον υπολογιστή τους, και ακούνε τι έχει να πει το παιδί χωρίς να διακόπτουν. Ξέρουν να προσέχουν τι λέει και να μην του κάνουν κήρυγμα όλη την ώρα.
14. Διδάσκουν στο παιδί να διαχειρίζεται το στρες και το άγχος του
Οι καταπληκτικοί γονείς δε λένε «βλακείες, δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεσαι», επειδή, για να το λέει το παιδί, προφανώς υπάρχει λόγος που φοβάται ή αγχώνεται. Ρόλος του γονιού είναι να αναγνωρίσει τι είναι αυτό που το στρεσάρει και να το βοηθήσει να διαχειριστεί το πρόβλημα, ώστε να μην έχει στρες. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζουν ο καλός ύπνος, η σωστή διατροφή, η άσκηση και η κίνηση, καθώς και διάφορες τεχνικές χαλάρωσης (βαθιές αναπνοές, η μουσική, η ζωγραφική κ.ά.).
Διαπαιδαγώγηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου