Του Θοδωρή Γεωργακόπουλου
Δημοσιογράφος, συγγραφέας
Η δράση «Η τσάντα στο σχολείο» ουσιαστικά επιβάλλει σε όλα τα παιδάκια της χώρας να αφήνουν την τσάντα με τα βιβλία και τα πράγματά τους στο σχολείο για ένα Σαββατοκύριακο κάθε μήνα. Ή, για να το πούμε με άλλα λόγια, το Υπουργείο απαγορεύει στα παιδάκια του δημοτικού να πάρουν την τσάντα στο σπίτι τους μία Παρασκευή κάθε μήνα. Εκ πρώτης όψεως ακούγεται παλαβό κι ακατανόητο. Δε βγάζει νόημα. Ωστόσο, η εγκύκλιος περιέχει εκτενή αιτιολόγηση της δράσης, μια αιτιολόγηση που την κάνει να μοιάζει λιγότερο παλαβή και περισσότερο ύποπτη. «Η παραμονή της τσάντας στο σχολείο», λέει η εγκύκλιος, «δεν αποτελεί μια συμβολική παρέμβαση, αλλά επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να μην ασχολούνται με την προετοιμασία μαθημάτων κατά τη διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου». Παρακάτω τονίζεται ότι «η δράση υλοποιείται με σεβασμό στις ανάγκες της παιδικής ηλικίας, με γνώμονα την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών της σχολικής ηλικίας (συναισθηματική, κοινωνική και ψυχοκινητική) και με σκοπό να υποστηρίξει ουσιαστικά τον μειωμένο χρόνο δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων-παιδιών» και επιπλέον «η συγκεκριμένη δράση συμβάλλει σε μια γενικότερη επανεκτίμηση της σημασίας και του ρόλου των εργασιών στο σπίτι σε σχέση με τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών και των μαθητριών».
Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη δράση δεν αποσκοπεί στο να κρατήσει τις τσάντες κλειδωμένες στα σχολεία ένα Σαββατοκύριακο, αλλά στο να απαγορεύσει στα παιδάκια να διαβάσουν μαθήματα το συγκεκριμένο Σαββατοκύριακο. Και δεν αρκείται στην καθοδήγηση προς τους δασκάλους, για παράδειγμα, να μη δώσουν εργασίες στα παιδάκια εκείνο το συγκεκριμένο Σαββατοκύριακο. Αυτό δεν είναι αρκετό. Η τσάντα κρατείται στο σχολείο ως όμηρος, ώστε κι αν ακόμη περάσει από το μυαλό κανενός παιδιού η ιδέα να ανοίξει ένα βιβλίο έτσι, από μόνο του, ή να πάρει ξέρω γω μια γόμα από την κασετίνα, να μην μπορεί.
Αυτό το αλλοπρόσαλλο μέτρο είναι κατά τη γνώμη μου χαρακτηριστικότερο δείγμα γραφής του Υπουργείου Παιδείας από άλλα, καθώς συνδυάζει μια σειρά από χαρακτηριστικά (προχειρότητα, έλλειψη σχεδιασμού και στρατηγικής, αφηρημένη ιδεοληψία, αβάσιμη αίσθηση αυθεντίας, νοοτροπία κρατισμού και επιβολής, ψήγματα αγαθών προθέσεων, αφέλεια) που φαίνονται και στα υπόλοιπα δείγματα γραφής του συγκεκριμένου Υπουργείου τα τελευταία χρόνια, αλλά πιο αποσπασματικά.
Θα προσέξατε ίσως ότι μέσα στην παρένθεση από πάνω έχω και τις «αγαθές προθέσεις». Η ισορροπία του ελεύθερου χρόνου για τα παιδιά είναι πράγματι πολύ σημαντικό θέμα. Σε άλλες χώρες ο σεβασμός του ελεύθερου χρόνου των παιδιών είναι προτεραιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, όμως εξασφαλίζεται από τον προσεκτικό σχεδιασμό του προγράμματος σπουδών και όχι από την επιβολή υποχρεωτικού ελεύθερου χρόνου ή την 48ωρη απαγωγή κασετίνων. Αλλά το σημαντικότερο είναι η πεποίθηση που προκύπτει από αυτή τη μικρή, ταπεινή δράση: πως ολόκληρη η ανάπτυξη των παιδιών, ακόμη και εκτός σχολείου, ακόμη και η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους, είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Η αντίληψη ότι το κράτος δεν έχει λόγο μόνο στο τι θα μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο αλλά και στο πότε θα τα μαθαίνουν, καθώς και στο πότε δε θα μαθαίνουν. Αυτή η νοοτροπία αφενός θεωρεί a priori ανίκανους τους γονείς να ρυθμίσουν τι κάνουν τα παιδιά τους, πότε και πόσο παίζουν, και αφετέρου θεωρεί ότι αυτή η ανικανότητα δεν αντιμετωπίζεται, ας πούμε, με ενημερωτικό υλικό ή δράσεις επιμόρφωσης των γονέων, αλλά με την απαγωγή της σχολικής τσάντας, των βιβλίων, των ντοσιέ και της κασετίνας των παιδιών για δυο ημέρες.
Βεβαίως, δεν είναι μια πάρα πολύ σημαντική δράση, γι’ αυτό και πολύς κόσμος δεν την έχει πάρει χαμπάρι. Είναι ένα μικρό πραγματάκι, το οποίο όμως έρχεται και προστίθεται σε μυριάδες άλλα μικρά πραγματάκια που ενισχύουν και μπαλώνουν από παντού το διαχρονικό, στρεβλό, ελληνικό «κάν’ το μόνος σου» κρατικοδίαιτο μοντέλο.
Σχολική τσάντα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου