Του Θεόδωρου Μπαρή
Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας
Σε όλες τις περιόδους των σχολικών διακοπών (είτε στις πιο σύντομες των Χριστουγέννων και του Πάσχα είτε στις μεγαλύτερες σε διάρκεια του καλοκαιριού) τα παιδιά μπορούν να ξεφύγουν από τις υποχρεώσεις του σχολείου, να ξεκουραστούν, να βρεθούν με τους φίλους τους, να παίξουν, να περάσουν χρόνο με τους γονείς και τους συγγενείς τους, να κάνουν βόλτες και εκδρομές, να δουν θέατρο, να πάνε σινεμά.
Τις ίδιες ακριβώς περιόδους ένα από τα βασικά άγχη που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι πώς θα διαχειριστούν την επαφή των παιδιών με το διάβασμα. Θα τα αφήσουν απολύτως ελεύθερα, χωρίς καμία επαφή με το σχολικό βιβλίο, ή θα προσπαθήσουν εξαρχής να το εντάξουν στην καθημερινότητα των διακοπών;
Υπάρχουν μερικές βασικές αρχές, οι οποίες —χωρίς να αποτελούν έτοιμες λύσεις— μπορούν να βοηθήσουν να οργανωθεί με εποικοδομητικό τρόπο ο χρόνος των παιδιών. Αυτές είναι οι εξής:
1. Τα παιδιά έχουν απόλυτη ανάγκη να ξεκουραστούν και να χαλαρώσουν
Όλα τα παιδιά δουλεύουν σκληρά στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, καθώς, εκτός από τις σχολικές δραστηριότητες, απασχολούνται και με αρκετές εξωσχολικές, όπως ξένες γλώσσες, μουσική και αθλητισμό. Αν αναλογιστούμε τις υποχρεώσεις στις οποίες καλούνται να ανταποκριθούν καθημερινά, θα διαπιστώσουμε ότι πολλές φορές το ημερήσιο πρόγραμμά τους είναι επιβαρυμένο περισσότερο και από αυτό των ενηλίκων. Τα παιδιά, επομένως, έχουν απόλυτη ανάγκη για ξεκούραση.
Άλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι διακοπές δεν εντάχθηκαν τυχαία στη ροή της σχολικής χρονιάς. Ο στόχος τους είναι ακριβώς να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά να επανακτήσουν την ενέργεια που χρειάζονται και να ξεκουραστούν από τις υποχρεώσεις, την πίεση και το άγχος της σχολικής πραγματικότητας, ώστε να επανέλθουν με νέες δυνάμεις στη συνέχεια της μαθητικής τους διαδρομής. Συνεπώς, το παιχνίδι και η αποχή από την πίεση των καθημερινών σχολικών υποχρεώσεων είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία.
2. Σεβόμαστε τον ελεύθερο χρόνο τους
Οι διακοπές σημαίνουν το ίδιο για όλους, μικρούς και μεγάλους: Ελεύθερος χρόνος. Χρόνος που διατίθεται κατά βούληση, χρόνος ξεκούρασης και διασκέδασης, ύπνου, χαράς, παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς. Αποτελούν και μια πολύ καλή ευκαιρία για τα μέλη της οικογένειας να βρεθούν όλοι μαζί και για περισσότερο χρόνο. Επομένως, οι γονείς μπορούν να αφιερώσουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά και να απολαύσουν μαζί τους κοινές δραστηριότητες, οι οποίες δένουν ακόμη περισσότερο τα μέλη της οικογένειας, καθώς τα παιδιά μπορούν να χαρούν τη γονική παρουσία και φροντίδα χωρίς χρονικούς περιορισμούς και πιέσεις για μελέτη και άλλα καθημερινά καθήκοντα.
3. Τα ενθαρρύνουμε να απολαύσουν την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων
Η επαφή των παιδιών με το διάβασμα μπορεί να συνεχιστεί με τα εξωσχολικά βιβλία, τα οποία δεν εμπεριέχουν το στοιχείο της «υποχρέωσης», γεγονός που τα καθιστά περισσότερο ελκυστικά. Το καλό εξωσχολικό βιβλίο μορφώνει, ψυχαγωγεί, ανοίγει περαιτέρω τους ορίζοντες των παιδιών στη σκέψη και τη φαντασία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε να επιλέγουν τα ίδια βιβλία που τα ενδιαφέρουν και να σεβόμαστε τις επιλογές τους, καθώς τα παιδιά έχουν δείξει ότι αγαπούν το βιβλίο όταν τους προσφέρεται ως μέσο χαράς και διασκέδασης. Αρκεί να σεβαστούμε τις απόψεις τους. Άλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αν οι διακοπές συνεπάγονται την ανεμελιά και το παιχνίδι, το βιβλίο πρέπει να έχει παρόμοιο ρόλο.
4. Σεβόμαστε την προσωπικότητά τους
Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε παιδί. Το καθένα έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του διαμορφώνουμε την προσέγγισή μας απέναντί του. Έτσι, δε θα πρέπει να τα πιέζουμε, επειδή ενδεχομένως κάποια άλλα παιδιά γνωστών ή φίλων επιλέγουν κατά τη διάρκεια των διακοπών τους να ασχοληθούν με επαναλήψεις της σχολικής ύλης ούτε βέβαια προσπαθούμε να τους επιβάλλουμε να διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία παρά τη θέλησή τους.
5. Συμβουλευόμαστε τους εκπαιδευτικούς τους για τα κενά που πιθανόν αντιμετωπίζουν στη σχολική ύλη
Είναι πολύ χρήσιμο στο τέλος κάθε σχολικής περιόδου, λίγο πριν ξεκινήσουν οι σχολικές διακοπές, να επικοινωνήσουμε με τους δασκάλους ή τους καθηγητές των παιδιών για ενδεχόμενα κενά που πιθανόν έχουν σε σχέση με τη διδακτέα ύλη. Αν επιλέξουμε, λοιπόν, στις διακοπές να καλύψουμε κάποια από αυτά τα κενά, οι παρεμβάσεις μας θα πρέπει να είναι επιλεκτικές και στοχευμένες στα μαθήματα που το έχουν περισσότερο ανάγκη, χωρίς να ασκούμε πίεση.
6. Τα προετοιμάζουμε σταδιακά τις τελευταίες ημέρες των διακοπών για επανένταξη στο σχολικό πρόγραμμα
Τις τελευταίες ημέρες των διακοπών διαμορφώνουμε από κοινού με τα παιδιά ένα πρόγραμμα, το οποίο θα τα βοηθήσει να ενταχθούν ξανά στον ρυθμό του σχολείου. Σιγά σιγά η επαφή τους με τα σχολικά βιβλία γίνεται εντονότερη, ολοκληρώνουν τις εργασίες που τους είχαν ανατεθεί κατά τη διάρκεια των διακοπών, ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης μειώνεται σημαντικά, κοιμούνται και ξυπνούν νωρίτερα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, ώστε η μετάβαση στη σχολική πραγματικότητα να γίνει με μεγαλύτερη ευκολία.
Συνοψίζοντας, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η συμμετοχή του ίδιου του παιδιού στον σχεδιασμό του προγράμματος που θα ακολουθήσουμε στις διακοπές κρίνεται απαραίτητη, καθώς θα πρέπει να συζητήσουμε αναλυτικά μαζί του και να συναποφασίσουμε, μεταξύ άλλων, ποια θα πρέπει να είναι η θέση του διαβάσματος.
Σε κάθε περίπτωση, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό που προέχει είναι να ξεκουραστούν τα παιδιά και να απολαύσουν την περίοδο των διακοπών τους.
ΔιαπαιδαγώγησηΚαλοκαίρι – Σχολικές διακοπέςΣχολικά μαθήματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου