23 Απρ 2011

Γονείς και ασφάλεια στο διαδίκτυο (3)

Επικοινωνώντας με ασφάλεια

Οι ηλεκτρονικές συζητήσεις είναι δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των παιδιών. Στα ηλεκτρονικά δωμάτια συνομιλίας υπάρχει πάντοτε κάποιος να μιλήσει μαζί τους. Οι ηλεκτρονικές συνομιλίες μπορούν να είναι διασκεδαστικές και ασφαλείς, αρκεί να γνωρίζει κανείς πώς να προστατευτεί.

Προτού τα παιδιά σας αρχίσουν να συνομιλούν ηλεκτρονικά, θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχονται σε κάτι τέτοιο και να έχουν κατανοήσει πλήρως πώς πρέπει να συνδιαλέγονται με τους άλλους ώστε να προστατεύουν την ταυτότητά τους.

1. Τα ψευδώνυμα προσφέρουν προστασία

Συχνά οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ψευδώνυμα στο διαδίκτυο, προκειμένου να προστατεύσουν την πραγματική τους ταυτότητα. Η συνομιλία με ψευδώνυμο είναι ασφαλής: δεν μπορεί κανείς να μας εντοπίσει, εκτός αν αποκαλύψουμε εμείς τα στοιχεία επικοινωνίας μας. Ωστόσο, αυτή η ανωνυμία πολλές φορές επιτρέπει στους χρήστες να φέρονται και να εκφράζονται ανάρμοστα.

2. Οι κωδικοί πρόσβασης είναι μυστικοί

Προκειμένου να συμμετέχουν σε συνομιλίες μέσω διαδικτύου, οι χρήστες συχνά πρέπει να δημιουργήσουν ένα προσωπικό προφίλ ή ταυτότητα. Αυτό σημαίνει μια περιγραφή του χρήστη, π.χ. το αναγνωριστικό ή το ψευδώνυμο που χρησιμοποιείται στη συνομιλία. Τα προφίλ συνήθως προστατεύονται από κωδικούς πρόσβασης, έτσι ώστε κανένας χρήστης να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει την ταυτότητα των άλλων. Τα παιδιά είναι συνετό να κρατούν συνεχώς μυστικό τον κωδικό πρόσβασής τους.

3. Προσωπικό απόρρητο — Τι πρέπει να αναφέρουμε σχετικά με τον εαυτό μας και τι όχι;

Οι συνομιλίες μέσω διαδικτύου είναι για τα παιδιά ένας τρόπος να μιλούν με άλλα παιδιά και να κάνουν νέους φίλους, πράγμα που σημαίνει ότι θα μοιράζονται ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τον εαυτό τους. Οι προσωπικές πληροφορίες, που μπορούν να αποκαλύψουν την ταυτότητα ενός παιδιού, ή οι πληροφορίες επικοινωνίας (πλήρες ονοματεπώνυμο, διεύθυνση και αριθμός τηλεφώνου) δε θα πρέπει να αποκαλύπτονται. Η προστασία του απορρήτου, επίσης, απαιτεί να κατανοήσει ο χρήστης με ποιους τρόπους μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες που θα δώσει. Ένα παιδί μπορεί να αναγνωριστεί ακόμη και με συνδυασμό των διαφόρων πληροφοριών που θα δώσει (π.χ. το όνομα του σχολείου, τον αθλητικό σύλλογο, την περιοχή όπου ζει κλπ.).

Πρέπει να προσέχουμε σε ποιον αποκαλύπτουμε τις πληροφορίες επικοινωνίας ή άλλες προσωπικές πληροφορίες. Οι φωτογραφίες που στέλνουμε ή τα προσωπικά στοιχεία που αποκαλύπτουμε σε έναν ξένο ενδέχεται να γίνουν διαθέσιμα σε κάθε χρήστη του διαδικτύου. Τα ηλεκτρονικά ημερολόγια μπορεί να δημοσιεύονται στο κοινό και να υπάρχει η δυνατότητα να αναγνωστούν για πολλά χρόνια. Όταν δημοσιεύσουμε ένα κείμενο ή μια φωτογραφία στο διαδίκτυο, χάνουμε τον έλεγχό του. Μπορεί να αντιγραφεί εύκολα σε πολλά διαφορετικά σημεία και να μην μπορέσουμε ποτέ να το διαγράψουμε πλήρως.

Συμβουλές

1 Να συζητάτε με τα παιδιά σας τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών.

2 Συνιστάται να μην αποκαλύπτονται οι προσωπικές πληροφορίες σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις.

3 Δε θα πρέπει ποτέ να δίνουν τον κωδικό πρόσβασής τους, ακόμη και σε καλούς φίλους. Επίσης θα πρέπει να τον αλλάζουν τακτικά.

4 Το διαδίκτυο είναι δημόσιος χώρος. Προτού δημοσιεύσουμε πληροφορίες ή φωτογραφίες (που αφορούν εμάς ή άλλους), πρέπει να θυμόμαστε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές. Για να δούμε ποιες πληροφορίες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για μας, χρησιμοποιούμε μια μηχανή αναζήτησης (π.χ. το google στη διεύθυνση www.google.gr), πληκτρολογώντας ως κριτήριο αναζήτησης το όνομά μας.

5 Τα παιδιά θα πρέπει να σας μιλούν για οποιαδήποτε τυχόν αρνητική εμπειρία έχουν στο διαδίκτυο.

Πατήστε στο πλαίσιο που σας ενδιαφέρει:


Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι ένας δημοφιλής τρόπος αποστολής μηνυμάτων μέσω διαδικτύου, αλλά είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται προσεκτικά.

Τα γραμματοκιβώτια του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μπορούν να γεμίσουν με ανεπιθύμητη ή άχρηστη αλληλογραφία, συχνά με τη μορφή διαφημίσεων που δεν απευθύνονται συγκεκριμένα σε εμάς. Εκτός από τον κίνδυνο να προσβληθεί το σύστημά μας από ιούς μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα άχρηστα μηνύματα ενδέχεται να περιέχουν ανάρμοστο υλικό ή συνδέσεις ακατάλληλες για νέους ανθρώπους.

Εξάλλου, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι πιθανό να υποβληθεί το παιδί σε ανώνυμες παρενοχλήσεις, εκφοβισμό ή παρακολουθήσεις.

Τι μπορείτε να κάνετε

1. Τοποθετήστε ένα φίλτρο ανεπιθύμητης αλληλογραφίας. Σας συνιστούμε να δημιουργήσετε για το παιδί σας μια διεύθυνση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου που να προσφέρει αυτόματη προστασία από ιούς και φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας. Αυτό θα βοηθήσει να αποτρέψετε το μεγαλύτερο μέρος της ανεπιθύμητης αλληλογραφίας.

2. Επιτρέψτε τη λήψη μηνυμάτων μόνον από αποστολείς που γνωρίζετε. Ο ασφαλέστερος τρόπος να χρησιμοποιήσετε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι να χρησιμοποιήσετε τις ρυθμίσεις του, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να ανοίξει μηνύματα που προέρχονται αποκλειστικά από συγκεκριμένες διευθύνσεις. Βέβαια ο τρόπος αυτός είναι πολύ περιορισμένος. Πολλά προγράμματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σάς επιτρέπουν να αποκλείετε μηνύματα που έχουν αποσταλεί από συγκεκριμένες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

3. Εξετάστε την περίπτωση να λάβετε μια ανώνυμη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συχνά έχουν τη μορφή onoma.epitheto@parohos.gr. Το πλήρες ονοματεπώνυμό σας αποτελεί προσωπικό στοιχείο, το οποίο δεν πρέπει να αποκαλύψετε δημοσίως. Αν το παιδί σας θέλει να ανταλλάξει διευθύνσεις με άλλες διαδικτυακές γνωριμίες, καλύτερο είναι να χρησιμοποιεί μια διεύθυνση που να μην αποκαλύπτει το πλήρες ονοματεπώνυμό του, π.χ. nickname01@parohos.gr. Συνιστάται η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να περιέχει κάποια αριθμητική τιμή, καθώς αυτές είναι δυσκολότερο να τις μαντέψει κανείς και, ως εκ τούτου, θα λαμβάνει λιγότερη ανεπιθύμητη αλληλογραφία. Δε συνιστάται να χρησιμοποιείται το ίδιο ψευδώνυμο στα διαδικτυακά δωμάτια συνομιλίας. Αυτός ο τύπος διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι επίσης ευκολότερο να εγκαταλειφθεί, εάν γεμίσει με ανεπιθύμητη αλληλογραφία ή άλλα ανεπιθύμητα μηνύματα. Οι ευρυζωνικές συνδέσεις συνήθως περιλαμβάνουν πολλαπλές διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.


Η ηλεκτρονική συνομιλία (chat) είναι η συμμετοχή σε ανοιχτές ομάδες συνομιλίας στο διαδίκτυο, όπου μπορείς να μιλήσεις με άλλους χρήστες σε πραγματικό χρόνο, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. Οι ομάδες συνομιλίας ή τα δωμάτια συνομιλίας συχνά παίρνουν το όνομά τους από κάποιο θέμα ή κάποια ομάδα ηλικιών. Σε μια συνομιλία μπορούν να συμμετέχουν πολλοί χρήστες αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, είναι επίσης δυνατό να υπάρξει προσωπική συνομιλία μεταξύ δύο χρηστών. Η ηλεκτρονική συνομιλία έχει τη δική της γλώσσα και τρόπο συμπεριφοράς, ακόμη και τη δική της κουλτούρα. Καλό είναι οι γονείς να ενημερωθούν σχετικά με αυτά τα πρωτόκολλα συνομιλίας. Ακόμη καλύτερο είναι να το κάνουν με τη βοήθεια του παιδιού τους.

Η αναμετάδοση συνομιλιών μέσω διαδικτύου (IRC) επιτρέπει στον χρήστη να έχει συνομιλίες στο διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο. Προσφέρει περισσότερες επιλογές από την απλή συνομιλία. Χρειάζεστε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα (πελάτη IRC) για να επικοινωνήσετε με τα κανάλια —ομάδες ή δωμάτια συνομιλίας— που θέλετε. Η IRC επιτρέπει στον χρήστη να συνομιλεί συγχρόνως σε πολλαπλά κανάλια, καθώς και απόρρητες συνομιλίες μεταξύ δύο χρηστών. Οι κανόνες ασφαλούς χρήσης είναι οι ίδιοι και για την IRC και για τα δωμάτια συνομιλίας.

Συμβουλές για τα παιδιά

Τα παιδιά που συμμετέχουν σε συνομιλίες πρέπει να γνωρίζουν πώς να το κάνουν με ασφάλεια. Είναι φρόνιμο να εφαρμόσουν τους παρακάτω οικιακούς κανόνες σχετικά με τη διαδικτυακή συνομιλία:
  • Κρατήστε τις προσωπικές σας πληροφορίες ασφαλείς, μυστικές.
  • Αν υποστείτε ή διαπιστώσετε οποιαδήποτε παρενόχληση, ενημερώστε τον διαχειριστή της συνομιλίας.
  • Αν νιώσετε άσχημα, βγείτε από το δωμάτιο συνομιλίας και πείτε το στους γονείς σας.
  • Όταν συνομιλείτε, να σκέφτεστε και τους άλλους.

Γονεϊκός έλεγχος

Το πόσο ασφαλής και διασκεδαστική θα είναι η συνομιλία εξαρτάται κατά πολύ από το πρόσωπο με το οποίο συνομιλούμε. Σε γενικές γραμμές, μπορείτε να διαπιστώσετε εάν το δωμάτιο συνομιλίας που χρησιμοποιεί το παιδί σας είναι ασφαλές, με βάση τα παρακάτω ερωτήματα:

1. Αυτό το δωμάτιο συνομιλίας προορίζεται για παιδιά; Στα δωμάτια συνομιλίας που προορίζονται για παιδιά, υπάρχει μικρότερη πιθανότητα να συναντήσετε ανάρμοστα θέματα ή συμπεριφορά.

2. Είναι το δωμάτιο συνομιλίας εποπτευόμενο; Μερικές φορές τα δωμάτια συνομιλίας έχουν εθελοντές επόπτες, που διαχειρίζονται τα ακατάλληλα μηνύματα επικοινωνίας και μπορούν να αποκλείσουν τους «νταήδες» και τους άλλους ταραξίες από το δωμάτιο συνομιλίας. Εάν η εποπτεία δεν είναι ενεργή, το δωμάτιο θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον ένα κουμπί για επικοινωνία με τον διαχειριστή. Τα εποπτευόμενα δωμάτια συνομιλίας είναι προτιμότερα για τα παιδιά, ενώ υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια αν αποθηκεύετε τις συζητήσεις.

3. Υπάρχει η δυνατότητα να αποκλείονται κάποιοι χρήστες; Αποκλεισμός σημαίνει να μην επιτρέπεται η δημοσίευση στο δωμάτιο συνομιλίας των μηνυμάτων που προέρχονται από κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο. Αν κάποιο πρόσωπο αποκλειστεί, τα μηνύματά του δεν εμφανίζονται πλέον στην οθόνη.

Προσωπική συζήτηση

Όταν γνωρίσουμε κάποιο πρόσωπο σε μια διαδικτυακή ομάδα συνομιλίας, μπορεί να μη θέλουμε να συζητάμε μαζί του δημόσια, αλλά να έχουμε μια προσωπική συζήτηση. Για παράδειγμα, μπορούμε να μπούμε σε ένα δημόσιο δωμάτιο συνομιλίας, να αρχίσουμε να συζητάμε και έπειτα να περάσουμε σε συνομιλία μέσω προγράμματος ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ενώ χρησιμοποιούμε αυτά τα εργαλεία μπορούμε να προστατεύουμε την ταυτότητά μας χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο (π.χ. nickname01@domain.uk). Είναι επίσης ευκολότερο να πάψουμε να χρησιμοποιούμε αυτήν τη διεύθυνση αν η νέα επαφή αποδειχθεί ότι είναι κάποιος με τον οποίο δε θέλουμε πλέον να επικοινωνούμε. Μια καλή συμβουλή για τα παιδιά είναι να μην κάνουν προσωπικές συνομιλίες στο διαδίκτυο με ανθρώπους που δε γνωρίζουν προσωπικά.

Συναντήσεις με διαδικτυακές γνωριμίες

Αν το παιδί σας γνωρίσει κάποιο καινούριο πρόσωπο μέσω διαδικτύου, ενδεχομένως να θελήσει να συναντηθεί και διά ζώσης μαζί του. Ακόμη κι αν αυτή η διαδικτυακή φιλία έχει διατηρηθεί για αρκετό καιρό, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζετε μια ενδεχόμενη συνάντηση με επιφυλακτικότητα. Αν και οι περισσότερες συναντήσεις μεταξύ διαδικτυακών φίλων είναι διασκεδαστικές και ακίνδυνες, μερικές φορές, δυστυχώς, οδηγούν σε κακοποίηση των παιδιών. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις κακοποίησης αυτού του τύπου είναι ιδιαίτερα σπάνιες στην Ελλάδα. Αν προγραμματιστεί κάποια συνάντηση, είναι απαραίτητο το παιδί να συνοδεύεται από γονέα ή κάποιον έμπιστο ενήλικο και να γίνει σε δημόσιο χώρο. Καλό είναι να συμφωνήσετε εκ των προτέρων με το παιδί πώς θα αντιμετωπίζετε τις περιπτώσεις συναντήσεων με διαδικτυακές γνωριμίες.


Όπως και τα δωμάτια συνομιλίας, ένα πρόγραμμα άμεσης αποστολής μηνυμάτων (MSN Messenger, ICQ κλπ.) επιτρέπει τη συνομιλία σε πραγματικό χρόνο, αλλά η διαφορά είναι ότι επιλέγεις το πρόσωπο με το οποίο θέλεις να μιλήσεις. Το πρόγραμμα μάς δείχνει ποιοι από τους φίλους μας είναι εκείνη τη στιγμή συνδεδεμένοι και μπορούμε να καλέσουμε έναν από αυτούς για προσωπική συνομιλία. Μπορούμε επίσης να ανταλλάσσουμε αρχεία, όπως φωτογραφίες, αρχεία ήχου ή βιντεοκλίπ, να παίζουμε μαζί παιχνίδια ή να κάνουμε βιντεοκλήσεις.

Η τεχνολογία ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα δωμάτια συνομιλίας. Ένας χρήστης μπορεί να ανοίξει ένα συνημμένο αρχείο ή κάποια σύνδεση που να περιέχει ιό, λογισμικό υποκλοπής ή υλικό ακατάλληλο για παιδιά. Αν γνωρίζετε το άλλο πρόσωπο στην πραγματικότητα, η διαδικτυακή συζήτηση είναι πολύ πιο ασφαλής. Οι συζητήσεις μέσω προγράμματος άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων είναι πάντοτε απόρρητες και εσείς ελέγχετε όχι μόνο με ποιον μιλάτε αλλά και πόσο χρόνο θέλετε να διαρκέσει η συζήτηση.

Επιλογή προσώπων για συνομιλία

Είναι ασφαλέστερο να συνομιλείτε με ανθρώπους που ήδη γνωρίζετε. Ωστόσο, σχεδόν οποιοσδήποτε θα μπορούσε να στείλει μήνυμα στο παιδί σας. Τα προγράμματα αυτά έχουν μια λίστα επαφών όπου μπορεί κανείς να προσθέσει τα ονόματα προσώπων με τα οποία θέλει να ανταλλάξει μηνύματα. Προκειμένου να αποτρέψετε τα μηνύματα από ξένους να φθάσουν στο παιδί σας, μπορείτε να προσαρμόσετε τις ρυθμίσεις του προγράμματος, ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε επαφή με πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα.

Αποθήκευση συνομιλιών

Μπορείτε να αποθηκεύετε τις διαδικτυακές συνομιλίες. Αν οι άλλοι συνομιλούντες μπορούν να δουν ότι το κάνετε, βελτιώνετε την ασφάλεια του παιδιού σας. Όταν οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε διαδικτυακές συνομιλίες γνωρίζουν ότι κάποιος αποθηκεύει τις συνομιλίες, συνήθως είναι πιο προσεκτικοί με όσα συζητούν. Μπορείτε να αποφασίσετε να αποθηκεύετε τις συνομιλίες κάθε φορά ή να ρυθμίσετε το πρόγραμμα να αποθηκεύει αυτόματα όλες τις συνομιλίες.

Διασκέδαση για όλη την οικογένεια

Η άμεση ανταλλαγή μηνυμάτων (IM) δεν προορίζεται αποκλειστικά για τα παιδιά και τους νέους: πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν την άμεση αποστολή μηνυμάτων για τις εσωτερικές τους επικοινωνίες. Ένα παράδειγμα: Αν το παιδί σας συνδέεται στο διαδίκτυο μετά το σχολείο, ενώ εσείς εργάζεστε, μπορείτε να ανταλλάσσετε μηνύματα και να μειώσετε το κόστος των τηλεφωνικών κλήσεων. Μπορείτε επίσης να παρακολουθείτε πώς και πόσο χρησιμοποιεί το παιδί το διαδίκτυο, καθώς το πρόγραμμα IM σας δείχνει πότε συνδέθηκε το παιδί σας.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: