Σχολική φοβία

Το φαινόμενο της σχολικής φοβίας δεν είναι καινούργιο και ούτε οι διαστάσεις του μπορεί να θεωρηθούν ανησυχητικές. Ωστόσο η τάση που καταγράφεται είναι ανοδική και οι επιστήμονες συμβουλεύουν τέτοιου τύπου προβλήματα να αντιμετωπίζονται εγκαίρως, ώστε να μη μετεξελίσσονται αργότερα, χαρακτηρίζοντας μια προβληματική ενήλικη κοινωνική ζωή.

Η σχολική φοβία περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1941 από την Αμερικανίδα ψυχίατρο Αντελαΐντε Τζόνσον και για πάρα πολλά χρόνια ερμηνευόταν κυρίως ως συνέπεια των σχέσεων εξάρτησης μεταξύ μητέρας και παιδιού. Η μετεξέλιξη της επιστημονικής ερμηνείας χώρεσε στη συνέχεια την καθόλα ερμηνεύσιμη άρνηση του σχολείου, για να φθάσει σήμερα να διευρυνθεί αρκετά, ώστε να μπορεί να συμπεριλάβει πολλές διαφορετικές φοβίες, που μπορεί να κυμαίνονται από το άγχος —συνέπεια ενός χωρισμού— μέχρι τον φόβο για τα πειράγματα των συμμαθητών, τη φοβική αντιμετώπιση των δασκάλων ή και την πιθανότητα κακής βαθμολογίας.

Η ανάπτυξη της σχολικής φοβίας δε συνδέεται συνήθως με κακή απόδοση του παιδιού στο σχολείο. Αντίθετα, πολλές φορές τα παιδιά που εμφανίζουν το πρόβλημα είναι επιμελείς μαθητές με καλές επιδόσεις.

Τα συμπτώματα

• Το παιδί εμφανίζεται αγχωμένο και κακοδιάθετο όταν έρχεται η ώρα να πάει στο σχολείο.
• Μπορεί να τρέμει, να ιδρώνει υπερβολικά ή και να παθαίνει κρίσεις πανικού.
• Η ανησυχία και τα προβλήματα μεγεθύνονται όσο το παιδί πλησιάζει στον χώρο του σχολείου.
• Μπορεί να εμφανισθούν συμπτώματα (ναυτία, πόνος στην κοιλιά, πονοκέφαλοι, «δέκατα» πυρετού) χωρίς άλλη αιτιολογία, τα οποία εξαφανίζονται σε περιόδους διακοπών ή παραμονής στο σπίτι.
• Αν μιλάμε για πολύ μικρή ηλικία, μπορεί το παιδί να κλαίει και να μην ξεκολλάει από το χέρι των γονιών.
• Σε σοβαρές περιπτώσεις το παιδί φθάνει στην πλήρη άρνηση και μπορεί να του συμβεί να μπει στην τάξη και, εξαιτίας του έντονου άγχους που δεν μπορεί να διαχειριστεί, να το βάλει ξαφνικά στα πόδια!

Τι μπορεί να βιώνει το παιδί

• Επιθυμία να παραμείνει νήπιο, «προσκολλημένο» στην οικογένεια.
• Έλλειψη συναισθηματικής ασφάλειας.
• Μεγεθυμένο φόβο απομάκρυνσης από το οικείο περιβάλλον.
• Όσο το παιδί μεγαλώνει μπορεί η κατάσταση αυτή να μετεξελιχθεί σε μια κοινωνική φοβία, σε φοβία της έκθεσης στην κριτική των φίλων ή των καθηγητών αλλά και σε πειράγματα και πιθανούς εξευτελισμούς.

Σχολική προσαρμογή

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (21.02.2007) / Κατερίνα Τζαβάρα