Γεννημένοι αναγνώστες

Ερευνητική ομάδα παιδιάτρων του «Κέντρου για την υγεία των βρεφών» στην Τεργέστη πείστηκε έπειτα από χρόνια μελετών ότι είμαστε «γεννημένοι για να διαβάζουμε». Έκανε μάλιστα αυτήν τη φράση σημαία για μια πρωτοβουλία ενημέρωσης σε όλες τις περιφέρειες της Ιταλίας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας «Ρεπούμπλικα», το Κέντρο, σε συνεργασία με την Πολιτιστική Ένωση Παιδιάτρων και την Ένωση Ιταλικών Βιβλιοθηκών, θα προωθήσει την ιδέα της εξοικείωσης των παιδιών με την ανάγνωση, προσπαθώντας πρώτα να πείσει τους γονείς για τις ευεργετικές συνέπειες που θα έχει στα παιδιά τους.

Σειρά ερευνών που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα επιστημονικά έντυπα από το 1998 δείχνουν ότι τα βρέφη που συνηθίζουν να τους διαβάζουν οι γονείς τους ιστορίες, από ηλικίες στις οποίες ακόμη δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως το νόημά τους, έχουν πολύ μεγαλύτερη έφεση στη μάθηση όταν μεγαλώσουν, μαθαίνουν ευκολότερα να διαβάζουν και να γράφουν σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας τους και αποκτούν πολύ πιο πλούσιο λεξιλόγιο. Για να μην έχουν παράπονο και οι γονείς, που καταβάλλουν οπωσδήποτε προσπάθεια, αποζημιώνονται με μια ισχυρότερη και πιο ουσιαστική σχέση με τα παιδιά τους, κάτι που σύμφωνα με τους επιστήμονες αφορά εξίσου μπαμπάδες και μαμάδες.

Η ιδέα μπήκε στους επιστήμονες γύρω στο 1993, όταν σε ένα εξειδικευμένο παιδιατρικό νοσοκομείο της Βοστόνης οι γιατροί αποφάσισαν να οργανώσουν στις αίθουσες αναμονής μικρές βιβλιοθήκες για παιδιά. Αρχικά απογοητεύτηκαν όταν διαπίστωσαν ότι πολύ σύντομα μεγάλος αριθμός βιβλίων εξαφανιζόταν ως διά μαγείας, αλλά στη συνέχεια είδαν με άλλο μάτι τη μαζική «κλοπή», παρατηρώντας ότι τα βιβλία έκαναν στοίβες πλάι στα κρεβατάκια των μικρών ασθενών, οι γονείς των οποίων επιδίδονταν μανιωδώς στην ανάγνωση.

Τα πρώτα βήματα της ανάγνωσης

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο έκτος μήνας της ζωής ενός μωρού είναι ιδανικός για να αρχίσει η επαφή του με τα πρώτα αναγνώσματα. Συγκεκριμένα:

Σε ηλικία 6–12 μηνών:

• Το μωράκι απλώνει τα χέρια να πιάσει το βιβλίο και να το φέρει στο στόμα του.
• Μπορεί να γυρίσει τις σελίδες με τη βοήθεια κάποιου ενήλικα.
• Παρατηρεί και αναγνωρίζει εικόνες.
• Προσπαθεί να επαναλάβει λεξούλες που διαβάζουν οι γονείς.

Σε ηλικία 12–18 μηνών:

• Κρατάει το βιβλίο ανάμεσα στα χέρια του με μικρή βοήθεια.
• Ξέρει πότε οι σελίδες είναι ανάποδα και μπορεί να τις ξεφυλλίσει, αλλά όχι μία μία.
• Ονομάζει απλές εικόνες.

Σε ηλικία 18–24 μηνών:

• Γυρνά με άνεση τις σελίδες μία προς μία.
• Του αρέσει να φέρνει εκείνο στους γονείς το βιβλίο που προτιμά και μπορεί να συμπληρώσει λεξούλες όταν ακούει γνωστές ιστορίες.
• Διηγείται ιστοριούλες που ξέρει καλά με τον δικό του τρόπο.

Σε ηλικία 24–36 μηνών:

• Γυρίζει το βιβλίο μπρος πίσω για να εντοπίσει τα κομμάτια ή τις εικόνες που του αρέσουν περισσότερο.
• Επαναλαμβάνει παπαγαλιστί κομμάτια ή και ολόκληρες ιστορίες.
• Μπορεί να συνδυάσει κείμενο με τις αντίστοιχες εικόνες.
• Διαμαρτύρεται αν κάποιος του διαβάσει λανθασμένα μια γνωστή του ιστορία.

Μετά τα 3 χρόνια:

• Παραμένει συγκεντρωμένο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
• Του αρέσει να δείχνει με το δάχτυλο όταν κάποιος του διαβάζει.
• Επαναλαμβάνει, ακόμη και με απίστευτη ακρίβεια κάποτε, ιστορίες που έχει ακούσει.
• Μαθαίνει να γράφει το όνομά του.

Τα θετικά

1 Ενισχύεται η σχέση ανάμεσα σε γονείς και παιδιά.

2 Καλλιεργείται στα παιδιά η ικανότητα να συγκεντρώνονται και να παρακολουθούν άλλους.

3 Όταν το πιτσιρίκι πάει στο σχολείο, θα μάθει πολύ πιο γρήγορα και εύκολα να γράφει και να διαβάζει, ενώ θα αναγνωρίζει οπτικά πολλές λέξεις, κάτι που θα το βοηθήσει στην ορθογραφία.

Λογοτεχνία – Φιλαναγνωσία

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (12.08.2003) / Κατερίνα Τζαβάρα