Οδηγός για την παιδική τηλοψία

Κλείστε την τηλεόραση και ανοίξτε τη γνώση! Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η σύσταση για τους γονείς από πρόσφατη έρευνα του δόκτορα Δημήτρη Χρηστάκη, διευθυντή του Κέντρου Παιδικής Υγείας, Συμπεριφοράς και Ανάπτυξης στο Ινστιτούτο Παιδικών Ερευνών του Σιάτλ και καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

Όταν η τηλεόραση είναι ανοιχτή, έστω και ως υπόβαθρο στο οικιακό περιβάλλον, είναι σαν να ράβεται το στόμα των γονέων και των παιδιών. Αποτέλεσμα; «Προβλήματα στην πρόοδο του γλωσσικού αισθητηρίου, που επηρεάζουν ακόμη και την ανάπτυξη του εγκεφάλου», μας λέει ο δόκτωρ Χρηστάκης, αναπτύσσοντας ένα σενάριο οικιακού τρόμου.

Η έρευνα διεξήχθη από τον Ιανουάριο ώς τον Ιούνιο του 2006 και συμμετείχαν 329 πιτσιρίκια από 2 μηνών έως 4 ετών. Με ένα ειδικό γκατζετάκι που φόραγαν στα ρούχα τους καταμετρήθηκαν οι λέξεις τόσο των ίδιων όσο και των γονιών τους, είτε με κλειστή είτε με ανοιχτή την τηλεόραση.

«Κανονικά οι ενήλικοι χρησιμοποιούν περίπου 941 λέξεις την ώρα», συνεχίζει ο δόκτωρ Χρηστάκης. «Στη μελέτη μας καταγράψαμε από 500 έως 900 λέξεις λιγότερες ανά ώρα εκ μέρους τους όταν η τηλεόραση ήταν ανοιχτή. Είναι, δηλαδή, σαν να βουλώνουν εντελώς το στόμα τους οι μεγάλοι!»

Μάλιστα! Αλλά θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει ότι όσα δε λένε οι γονείς τα λένε οι ήρωες της τηλεόρασης, που στις περισσότερες των περιπτώσεων δε βάζουν γλώσσα μέσα. «Δεν αξίζουν τίποτε οι λέξεις της TV», απαντά ο δόκτωρ Χρηστάκης. «Ακόμη και αν βιντεοσκοπήσει κανείς έναν γονέα και ρίξει το βίντεο στην τηλεόραση, πάλι το παιδί θα μάθει πολύ λιγότερα από το αν υπήρχε ζωντανή παρουσία του πατέρα του ή της μητέρας του».

Η τηλεόραση όχι μόνο δεν μπορεί να αναπληρώσει τους γονείς, αλλά περιορίζει δραστικά τις συζητήσεις μέσα στο σπίτι: Κάθε ώρα μπροστά στην τηλεόραση «σημαίνει μείον 770 λέξεις για τα παιδιά, και σε αυτή την ηλικία τέτοιου είδους απώλειες μπορούν να αποβούν καθοριστικές για το μέλλον».

Οι εντολές του δόκτορα Χρηστάκη για την παιδική τηλοψία

Μωρά

• Αποφύγετε την τηλεόραση για τα παιδιά κάτω των 2 ετών. Επιλέξτε αντ’ αυτής δραστηριότητες που ενισχύουν τα γλωσσικά αισθητήρια, όπως είναι η κουβέντα, το διάβασμα, το τραγούδι και η μουσική.

Παιδιά άνω των 2 ετών

• Εφόσον επιτρέψετε την TV, επιλέξτε τα σωστά προγράμματα. Μην εμπιστεύεστε αναπόδεικτους ισχυρισμούς ότι κάποιες εκπομπές ή κάποια DVD έχουν «εκπαιδευτικό» χαρακτήρα. Ακόμη και τα «ειδικά φτιαγμένα» καρτούν μπορεί να είναι βίαια.
• Η καθημερινή παρακολούθηση δεν πρέπει να ξεπερνάει τις δύο ώρες.
• Κατά τη διάρκεια των γευμάτων η TV πρέπει να παραμένει στο off.
• Οργανώστε «μέρες άνευ μίντια», με άλλου είδους δραστηριότητες.
• Μη χαρίζετε στο παιδί επιπλέον ώρα μπροστά στην τηλεόραση ως ανταμοιβή.
• Όταν δε βλέπετε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα, κλείστε την TV. Μην την αφήνετε να λειτουργεί ως υπόβαθρο.
• Δείτε τηλεόραση παρέα με το παιδί σας. Μιλήστε μαζί του για όσα βλέπετε.
• Οι δέκτες μακριά από την κρεβατοκάμαρα.

Τηλεόραση

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (08.11.2009) / Χρήστος Ξανθάκης